A romaría da virxe do Chamorro, Ferrol…

A romaría da virxe do Chamorro forma parte do culto mariano relacionada coas historias de pastores a quen se lles aparece a virxe entre as rochas, tan en voga dende o mester de Clerecía (Ss XIII-XIV) ate o século XVII, que é cando se funda a confradía da virxe do Chamorro, tamén chamada da virxe do nordés, en honor ó vento máis propicio e frío da zoa, o máis estimado polos pescadores das rías galegas; a capela ten o estilo propio de calquera ermida galega asentada no medio e medio dun monte con extraordinarias vistas panorámicas: consta dunha soa nave rectangular con muros de sillería de granito e mampostería, bóveda de crucería de treces claves e altar barroco presidido por unha virxe coroada con cara de nena, pelo natural, vestida a maneira románica e anxos barroco ós pes da mesma, que dan a sensación de estar a levantarlle o manto; a capela está asentada nas rocas onde apareceu a virxe e por faltar non falta ningún dos atributos dos santuarios relixiosos: a auga milagrería da fonte, os exvotos e cirios, o mendigo, o cruceiro…

Para maior información recomendo esta páxina:

http://ssantaferrol.webcindario.com/turismo/diptico_chamorro_es.pdf

Velaiquí:

Gaiteiros tradicionais con monteiras e gaitas dun só ronco

Chamorro. Ferrol. 9 de abril 2012. Fina Roca 0011.jpg

Mendigos con chagas

P4090015.JPG

A entrada a hermida é constante

Chamorro. Ferrol. 9 de abril 2012. Fina Roca 004.jpg

Este ano non permitiron veas accesas dentro do santuario, colocáronse no mirador

P4090006.JPG
P4090013.JPG
Conta a lenda cuns pastores atoparon agochada nesta rocha de avalar a virxe do nordés. Disque un mariñeiro estaba a piques de afogar na ría de Ferrol, a altura da Malata, e ecomendouse a virxe do Nordés dicindo: Xa morro, xa morro. E dende aquela tamén se coñece como a virxe do Chamorro. As cantigas populares se repiten relacionadas moitas delas coas cantigas de amigo: Senón veño a Chamorro / de mal de amores morro / eu veño ofrecida / pra que o meu amigo cumpra o prometido. 

Chamorro. Ferrol. 9 de abril 2012. Fina Roca 011.jpg

A primeiras horas da mañá os romeiros van subindo monte arriba e logo perante todo o día non deixan de subir e baixar pola estrada e corredoiras, ben por devoción, ben para cerebrar a chegada da primaveira, pois non hai que esquecer que moitas destas romarías teñen orixe precristián, e mesmo había o costume de subir ó monte, concretamente os penedos, para adorar as deuses, ou para da-las grazas da chegada da estación florida. De feito os petroglifos non falta nas rochas do Chamorro.

Chamorro. Ferrol. 9 de abril 2012. Fina Roca 003.jpg

 Fina Roca

II Mercado Renancentista, Viveiro…

Recreación pseudohistórica do desembarco de Carlos I de ESpaña e V de Alemaña nos Castelos, praia viveirense de Covas:

A correxidora cos soldados espera a Carlos V e a súa nai Juana  

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 008.jpg 

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 010.jpg

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 012.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 015.jpg

Carlos e Juana la Loca desembarcan nun barquiño de xoguete, perdón, de vela. Suponse que tiña que desembarcar nunha carraca portuguesa, nunha nao ou nunha carabela, non si? Segundo un cronista oficial da vila, ámbolos dous grandes de España e Alemaña, desembarcaron en Viveiro no ano 1548… Vamos! En 1548, dona Juana, filla de Isabel e Fernando, esposa de Felipe o Fermoso, e nai de Carlos V, -primeira raiña de España-estaba pechada en contra da súa vontade, no pazo cárcere de Tordesillas, onde foi maltratada, física e mentalmente polos seus cancerbeiros co visto bo de seu pai e marido. En Tordesilla estivo dende 1509 ata que morreu en 1555. Nin a seu pai, nin ao seu home  lles conviña sacar do encerro a  raiña. Se Fernando o Católico era un impresentable, o seu xerno era peor: auténticos artífices da lenda negra de Juana la Loca. Eran moi ‘machos’ e non podían consentir que unha muller governase o país. Os Austrias foron os precesores da Lei Sálica (as mulleres non poden governar), lei que perpetuaron ata a data os Borbóns. O noso Felipiño ( o marido de Leticia) é o herdeiro a coroa polo semple feito de ter un pendallo no medio das pernas…

Cabaleiros e infantes acompañando aos protagonistas de esta Historia pola estrada de Covas deica ao arco plateresco de Carlos V.

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 005.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 025.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 026.jpg

Esperando sentados aos soberanos na praciña da herba coa tradicional vestimenta da época de Carlos V…

 Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 030.jpg 

Namentras, o Viveiro actual transcorría, entre a tradicional volta ciclicsta e anual concentración de moteiros na ponte da vía e no Ies… 

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 033.jpg

Rúas atiborradas de xente vestidos segunda a tradición medieval e renacentista, anque tmaén había as clásicas perrucas de Luis XVI, e romanos. É dicir, cada quen facía a festa a súa maneira 

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 034.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 037.jpg

Os abandeirados florentinos:

 Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 038.jpg

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 041.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 035.jpg 

Mangüel e os seus tambores viveirenses: o mellor da Vila

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 044.jpg

Auténtica, Chus…

 Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 045.jpg

O mercado tradicional:

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 050.jpg

A cea nos claustros de San Francisco, as damas e cabaleiros ían fabulosamente vestidos, unha maravilla o escenario gótico do evento onde non faltaban os mestres en cetrería

 Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 052.jpg 

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 051.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 053.jpg

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 054.jpg 

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 055.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 058.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 064.jpg

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 066.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 060.jpg

 Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 067.jpg

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 068.jpg

Nas rúas: o mellor da súa casa.

Os bares máis concurridos:

Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 071.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 072.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 075.jpg Fina Roca. II festa Renancentista, Viveiro 2009 076.jpg

Que non decaiga a festa a pesares dos errores históricos.

Texto e fotos: Fina Roca.

 

 

?

As Pepitas de Ferrol

A tradición das Pepitas, en Ferrol, remóntase ao século XIX, pero a festa popularízase ao principio do s.XX, en 1903, concretamente.

Que decirvos da Festa? Chámome Fina (Pepa) e nacín en Ferrol. Dende nena vivo a festa a tope e sego a emocianarme cando me atopo coas rondallas, interpretando habaneras, vals ou cancións populares polas rúas, bares ou praza de Amboage.

Para os habitantes de Ferrol, a festa das Pepitas, que se celebra o véspera de San Xosé (18 de marzo) e tan importante como as fallas para os valenciáns, de feito celébranse o mesmo día e cada rondalla ten a súa madriña cal falleira maior. As rúas énchense de tunantes cos seus instrumentos de corda e púa para homenaxear ás ferrolás louvando a súa beleza, discreción e elegancia. Rodean ás mulleres, en especial ás Pepas, Finas e Pepitas, cantándolles fermosísimas cancións, habaneiras…

En Ferrol nunca se perdeu a ancestral tradición de cantar polos bares e rúas. 

As rondallas reúnense na praza do marqués de Amboage, cuxa estatua segue no medio e medio da mesma, non como en Viveiro, que desterraron a Pastor Díaz. Logo de cada actuacións os grupos distribúesen pola cidade para cantar a tope.

Velaquí a estatua de Amboage: http://ferrol.antiguo.googlepages.com/amboage04.jpg/amboage04-full.jpg

 Fina Roca. Ferrol. As Pepitas 2009 010.jpg

Fina Roca. Ferrol. As Pepitas 2009 004.jpg

Fina Roca. Ferrol. As Pepitas 2009 005.jpg

Fina Roca. Ferrol. As Pepitas 2009 014.jpg

Nos derradeiros anos, por iniciativa da Asociación de Empresarios de Hostalería de Ferrol e Comarca, hai o costume de obsequiar ás mulleres polos bares e cafeterías co Bico das Pepitas, un bizcocho de chocolate e laranxa como o que podedes observar na foto. 

Fina Roca. Ferrol. As Pepitas 2009 017.jpg 

Fina Roca. Ferrol. As Pepitas 2009 016.jpg

É o barrio da Magdalena o que máis se integra na conmemoración das Pepitas…

Texto e fotos: Fina Roca

As festas do Rosario…

      Onte na coruñesa praza de Azcárraga o dúo Risoterapia composto por Paco Lodeiro e Carlos Jiménez, acompañado pola orquestra La Sonora Callejera, fixo as delcias de propios e estranos, que escacháronse coa risa coas fabulosas imitacións de ámbolos dous artistas. A praza estaba abarrotada de xente, que aplaudiu a rabechar. O momento estelar foi cando apareceu Pepe o Repolo, habitual cantante do bar máis popular da Coruña, Os Beles, que está de aniversario. O Repolo foi recibido con moito cariño, arrancando cunha canción de Antonio Molina: Soy Minero

      Todos son magníficos, pero entre os compoñentes da orquestra cabe subliñar a Pulpiño, un artista que toca 25 instrumentos, facendo música clásica cunha serra cal violín e toca o acordeón ao revés. O grupo interpreta todo o que lle boten, rock, bossa, funky, rumba, pop, son cubano…

       Hai que velos!

As festas do Rosario 011.jpg

Pulpiño tocando a serra, Carlos Jiménez e Pepe o Repolo

As festas do Rosario 003.jpg As festas do Rosario 017.jpg

Unha animada charanga pechou a festa
   

  As festas do Rosario 014.jpg As festas do Rosario 015.jpg   

         Que sega a festa!   

         Texto e fotos: Fina Roca

Naseiro 2007…

Naseiro é unha festa totalmente pagana, como os Caneiros de Betanzos, que nace no século pasado, na década dos trinta, baixo a iniciativa dun empresario, Ramón Barro, de Barro-Chavín (Viveiro), que decidiu celebrar as súas ganancias invitando aos seus empregados e familia a unha comida pantagruélica na beira do río Landrove, nun lugar coñecido como os naseiros, paradisíaco, rodeado de vexetación autóctona, nogais, castaños e frotais de todo tipo, onde non faltaban as manciñeiras, zorolleiros, figueiras, pereiras de urraque ou uvas de San Migueliño (as de canto me tardas e pouco me duras). 

O nome de Naseiro ven dado porque o Landro era navegable ata Chavín. Abundaban os cangrexos e mexilóns de río, as troitas e reos. Pero destas cousas xa falei largo e tendido nos artigos e reportaxes publicados en El Heraldo de Viveiro i El Mundo. A miña escrita me remito…

Os naseiros puñan as nasas río arriba e de aí ven o nome de Naseiro.

Perante o franquismo tentaron desvirtuar a festa pagana. Franquistas e falanxistas eran maniáticos, malos e intolerantes. Non podían admitir publicamente o que eles facían a miúdo: comer, beber e foder. O que se fai en Naseiro dende os tempos de María Castaña. Outrora, no campo da festa, había un peto de ánimas, unha capeliña en honor da Virxe dos Remedios e unha feira de gando…

Na década dos setenta fixeron unha capela nova, a actual, e un cruceiro, que inagurou don Manuel Fraga Iribarne. A partir de entón, o Naseiro multitudinario, crisitianizouse por decreto-lei. Hoxe en día hai misa solemne e procesión coa imposición do Santo como podemos ver nas fotos da actual edición. Cabe subliñar que a conmemoración da Virxe dos Remedios é o 8 de septembro. Pero, que queredes? San Naseiro existe que é o que de verdade importa. Celébrase o penúltimo domingo de agosto, ou cuarto se agosto tivese cinco domingos.

Dura cinco días como mínimo. O vernes (24 de agosto de 2007) é o día do pulpo e non hai orquestra, pero si gaiteiros e charangas. O pulpo podes comelo nos botiquíns ou nas mesas familiares e pandilleiras. Porque en Naseiro, como na feira de Sevilla, cadaquén monta o seu propio chiringuito con cociñas e camas. O Sábado é domingo son os días grandes, celébranse por tódolo alto a base de marisco e paellas idem. O luns é o día do caldo e o martes o das sardiñas. Pero, en realidade, a festa do Naseiro dura sete días entre montar os cabanotes e desmontalos.   

Eu son naseira dende o berce e mesmo celebrei o convite da miña voda no campo de Naseiro un 13 de agosto do ano 1972, non puiden casar na capela porque entón era un privilexio da casta castrense.

De nena adoitaba ir coa familia no coche de San Fernando. O único camiño de acceso era unha corredoira que había pola Casa do Menor. Daquela non había máis atracións cas barquiñas de cadeas e os cabaliños. Nós comiamos no chan, debaixo dunha manciñeira, onde hoxe está a tómbola do Cubo e o zoco dos negros e colombianos. Aquelo era un paraíso e bañabamonos no río.

Mesas había poucas, as do señorío con manteis de camariñas e vaixelas de Sargadelos. Na década dos 60 popularízase a festa: os donos dos campos cobraban pouco por instalar unha mesa, coches había poucos e íamos en bus, que nos deixaba arriba, na estrada.  Meu avolito, José Ariza, o fotógrafo, que inmortalizou Naseiro nas súas maxistrais fotos, ía na Montesa e as veces levábame de paquete. Que ben se pasaba e pasa! Recordo mesas diante do hórreo e no medio e medio do río.

Sen lugar a dúbidas a alma mater do Naseiro das décadas do setenta, oitenta e noventa, foron Toñín Colosía e Paco Chao, os pioneiros dos disfraces e de engalana-las mesas. Toñín seguiu a celebra-lo Naseiro ata que morreu! Hoxe en día as súas fillas e amigos seguen a manter a mesa ao pe do río, detras do hórreo, mesa aberta como manda a tradición…

A procesión dos Remedios non ten sentido, pero alá cadaquén coas súas manías.

A virxe dos Remedios celébrase en septembro segundo a Xunta de Galicia:

http://www.xunta.es/Dog/Dog2003.nsf/FichaContenido/20046?OpenDocument

Velaquí a capela dos Remedios, en Naseiro, coa imposición do Santo e a imaxe da Vrxe:

Naseiro 07 024.jpg

Naseiro 07 027.jpg Naseiro 07 150.jpg Naseiro 07 028.jpg

Festa rachada Naseiro 2007 (24, 25, 26, 27 e 28 de agosto)

Empeza a festa todo estaba limpo e tranquilo:

Naseiro 07 023.jpg Naseiro 07 006.jpg Naseiro 07 017.jpg

Empezan os atascos e os coches mal aparcados. O día do pulpo:

Naseiro 07 0011.jpg Naseiro 07 007.jpg Naseiro 07 022.jpg

O día do marisco na rúa máis naseira, a de Guillermo Toxo…

Aquí están as mellores mesas abertas, a da ONU, presidida por Pepe do Galicia e Salomé, e dos Jiménez Díaz, presidida por Juan Feal e Africa Jiménez.

Naseiro 07 066.jpg Naseiro 07 131.jpg

Naseiro está dividido en tres:

A) Campo da festa cos palcos. Este ano por primeira vez dende o día da inauguración non houbo orquestra no Hórreo. Dous camións xigantes supriron o tradicional palco de cabozo.

Naseiro 07 093.jpg Naseiro 07 092.jpg Naseiro 07 121.jpg

Naseiro 07 151.jpg  Naseiro 07 135.jpg

O psicodélico escenario da orquestra París de Noia ocupou medio campo da festa e contrasta co paisano que durme a sesta na hamaca diante dunha caseta do Naseiro. Debido a este descomunal escenario desapareceron varios botiquíns e mesas. Nunha romaría sobran os macroescenarios.

B) Atraccións feirais, tómbolas e tendas de todo tipo, incluso, ferreterías:

Naseiro 07 029.jpg Naseiro 07 037.jpg Naseiro 07 040.jpg

Naseiro 07 036.jpg Naseiro 07 048.jpg Naseiro 07 044.jpg

C) Mesas abertas e pechadas. Por primeira vez ondeou a bandeira gai en Naseiro:

Naseiro 07 201.jpg Naseiro 07 203.jpg Naseiro 07 202.jpg Naseiro 07 073.jpg

Naseiro 07 0671.jpg Naseiro 07 072.jpg Naseiro 07 0941.jpg

A Naseiro acude xente de tódalas idades, mesas familiares con pais, fillos, netos e bisnetos engradecen a festa e mestúranse con todos…

Naseiro 07 033.jpg Naseiro 07 058.jpg Naseiro 07 063.jpg

Porretas, caveiras e motos nos tellados:

Naseiro 07 014.jpg Naseiro 07 008.jpg Naseiro 07 015.jpg

Disfraces, gorros, Chupetes, Pachulín, La Pantoja, Vodas, Abellas Maias, familias, charangas, gaiteiros, o negro de ollos saltóns, o fotógrafo do minuto…

Naseiro 07 165.jpg Naseiro 07 153.jpg Naseiro 07 167.jpg

Naseiro 07 124.jpg Naseiro 07 120.jpg Naseiro 07 096.jpg

Naseiro 07 090.jpg Naseiro 07 003.jpg Naseiro 07 087.jpg

Naseiro 07 088.jpg Naseiro 07 059.jpg Naseiro 07 106.jpg

Naseiro 07 169.jpg Naseiro 07 109.jpg Naseiro 07 110.jpg

Naseiro 07 158.jpg Naseiro 07 129.jpg Naseiro 07 117.jpg

Baixada polo río, luns de Naseiro, o río estaba limpo e as galiñas campaban as súas anchas a ámbolas dúas marxes, ata chegar ao lugar onde se poñen as atraccións, a partir de aquí, entre  os coches que chocan e maila meta, o río estaba moi cocho, cheo de merda; os desaprensivos tiran todo a auga, lavan pratos e potas, e mexan e cagan no río. Os participantes puideron coller unha gran infección na zona subliñada, de feito queixáronse de que daba noxo acercarse áo campo da festa. Os retretes non estaban nada limpos e duchas non había para poder lavarse. Con todo a baixada foi moi divertida anque este ano faltaba Tarrío:

Naseiro 07 136.jpg Naseiro 07 174.jpg Naseiro 07 185.jpg

Naseiro 07 173.jpg Naseiro 07 193.jpg Naseiro 07 196.jpg

Foi no Naseiro onde se inventaron as leiras aparcacoches:

Naseiro 07 198.jpg Naseiro 07 046.jpg Naseiro 07 010.jpg

Texto e fotos: Fina Roca

Continuar lendo “Naseiro 2007…”